Szkoła w Racławicach działa już znacznie wcześniej. Nie można powiedzieć jednak od kiedy. Wiadomo, że była związana z miejscową parafią. Nauczycielami byli najczęściej księża pracujący w Racławicach. Dopiero od XVIII wieku państwo pruskie uzurpowało sobie prawo do edukacji obywateli i szkoła spod opieki kościelnej przeszła pod nadzór miejscowej gminy.
Bydynki starej szkoły
Pierwszy budynek szkoły już nie istnieje. Znajdował się prawdopodobnie poniżej obecnego cmentarza. Do szkoły należał wtedy mały ogród. Najstarszą szkołę zburzono w 1805 roku, ponieważ okazała się za mała.
Budynek nowej szkoły postawiono w pobliżu starej. Znajdował się bliżej kościoła, ale sąsiadował ze starym obiektem. Na parterze budynku zbudowano dwie sale lekcyjne, na piętrze mieszkanie dla nauczyciela (z kuchnią i łazienką) oraz pomieszczenia dla pomocnika nauczyciela. I ta szkoła okazała się za mała dlatego w 1845 roku zbudowano potężny jak na ówczesne czasy dom, w którym udostępniono kilka sal lekcyjnych.
Liczba mieszkańców Racławic gwałtownie wzrastała, zwłaszcza po budowie w 1876 roku linii kolejowych. W 1887 roku wybudowano obok nowej szkoły kolejny, niemalże bliźniaczy budynek. Od tamtej pory aż do końca II wojny światowej racławicka szkoła funkcjonowała w dwóch gmachach. Nowszy budynek posiadał 4 klasy oraz 2 mieszkania. W 1887 roku pracowało w Racławicach 7 nauczycieli. Od roku 1887 nauczał w Racławicach Karl Wilhelm Michler - znany śląski poeta.
W 1891 roku powstała w Racławicach także szkoła ewangelicka. Mieściła się na obecnej ulicy Prudnickiej w jednym z tak zwanych "kolejowych domów".
Szkoła po II wojnie światowej
Po wojnie szkoła działała w tym samym miejscu. W dwóch budynkach prowadzone były zajęcia dla polskiej młodzieży. Jeszcze na długo po zakończeniu wojny na budynku szkoły można było zobaczyć dziury po kulach. Boisko szkolne mieściło się za obecnym cmentarzem na łące blisko torów. W zimie, w ramach zajęć fizycznych, młodzież często ćwiczyła przed budynkiem szkoły, ponieważ plac za cmentarzem był zasypany śniegiem.
Nowa duża szkoła tzw. "tysiąclatka"
Obecny budynek szkoły został zbudowany w latach 1959-1961. Kamień węgielny wmurowano w 1959 roku. Kamień ten zakopany jest pod trawnikiem skwerku szkolnego, w centrum dawnego placu budowy. Duży kamień znajdujący się pod tarasem został przeniesiony z starej szkoły jako pamiątka. Budowa nowego obiektu trwała dwa lata. Nowa racławicka szkoła nazywana była "tysiąclatką", ponieważ została wybudowana w ramach programu budowy: "Tysiąc szkół na Tysiąclecie Państwa Polskiego".
Hasło budowy 1000 szkół w 1958 roku po raz pierwszy wypowiedział Władysław Gomułka. Racławicka szkoła była jedną z pierwszych, których budowa została zakończona. 1000 szkołę oddano do użytku w 1965 roku, a wszystkich szkół w ramach rządowego programu wybudowano ponad 1400. Pewna teoria głosi, że nasza szkoła została zbudowana tak, aby w razie wybuchu wojny można było ją łatwo przekształcić w szpital
Uroczysta inauguracja pierwszego roku szkolnego w nowym budynku racławickiej szkoły odbyła się 1 września 1961 roku. Okolicznościową akademię zorganizowano ją na tarasie. Na uroczystości obecne były najważniejsze władze wojewódzkie oraz powiatowe. Występowały zespoły folklorystyczne. Z czasem szkole nadano imię "Powstańców Śląskich".
Nowa szkoła miała nowe wyposażenie. Wtedy uczęszczano jeszcze tylko do 7 klas (7 lat nauki). Pierwszym dyrektorem nowej szkoły został Jan Hanslik. Od początku w szkole uczyli między innymi: W i B Kielańscy, F. Piasecka, S. Paulina, Pani Biegańska, Pani Borek, Pani Gajdemska.
Zjazd absolwentów
Ważnym w dziejach historii szkoły wydarzeniem był zorganizowany w dniu 24 września 2011 roku "I zjazd absolwentów". Obecnych było na nim ponad 300 byłych uczniów racławickiej szkoły. Co ciekawe przyjechali oni nie tylko z najdalszych zakątków naszego kraju, ale także zza granicy. Była uroczysta akademia, występy oraz zabawa taneczna.
Ta nasza młodość, złoty jubileusz szkoły w Racławicach Śląskich
Bogata historia racławickiej szkoły (od 1945 roku) w tym lista wszystkich absolwentów dostępna jest w książce pt. „Ta nasza młodość, złoty jubileusz szkoły w Racławicach Śląskich”. Książka została wydana w 2011 roku z okazji organizacji Zjazdu Absolwentów. Publikację otrzymała każda osoba będąca na Zjeździe.
Poza historią szkoły i listą absolwentów czytelnicy znajdą w książce wiele ciekawostek dotyczących racławickiej placówki edukacyjnej, listę nauczycieli i pracowników szkoły. Całość wieńczą przepiękne i nigdzie nie publikowane wcześniej fotografie.
Obecnie nie ma możliwości zakupu tej książki.
Remont boiska oraz tarasu
We wrześniu 2023 roku oddano do użytku nowe boisko szkolne oraz kompleksowo przebudowany, a właściciwe zbudowany od nowa taras. Prace zostały przeprowadzone przez gminę Głogówek pod zadaniem "Zagospodarowanie terenu przy Szkole Podstawowej w Racławicach Śląskich", na które gmina otrzymała z rządowego programu tzw. Polski Ład dofinansowanie rzędu ok 1,3 mln zł.
W 2024 roku gmina kontynuowała prace przy szkole. M.in. rozpoczęto zadanie kompleksowego remontu dachu szkoły. Planuje się ponadto na fasadzie południowej tarasu namalować historyczny mural.
