Dolina Osobłogi to szeroka na około 1 kilometr dolina znajdująca się na południowych terenach Racławic Śląskich. Dawniej przez ludność niemiecką nazywana doliną Weisental (lub: Weisenground). Sercem doliny jest kręta i kapryśna (zwłaszcza wiosną) rzeka Osobłoga (czeska nazwa rzeki: Osoblaha, niemiecka nazwa to Hotzenplotz).
Dolina rzeki Osobłogi
Rzeka Osobłoga ma swoje źródło w Republice Czeskiej. Wypływa na północnym zboczu góry Kutný vrch w Górach Opawskich jako Petrovický potok i od zbiegu ze strumieniem Muszlow we wsi Pitárné nazywa się rzeką Osoblaha. Racławice Śląskie, to pierwsza miejscowość na terenie Polski, przez którą przepływa Osobłoga. Rzeka opływa naszą wieś z południowej strony. Po minięciu Racławic Śląskich, w odległości około 25 kilometrów, Osobłoga wpływa do rzeki Odry w miejscowości Krapkowice.
Dolina rzeki Osobłogi to miejsce urokliwe i tajemnicze. Związane z wieloma dawnymi legendami. Jedna z takich legend dotyczy Wodnika. Tajemniczego stworka, który stroił sobie żarty z okolicznej ludności. Wodnik bywał też niebezpieczny. Podobno wielu nieostrożnych mieszkańców zwabił w najgłębsze miejsce rzeki.
Do najpiękniejszych miejsc na terenie Racławic Śląskich, a związanych z rzeką Osobłogą, należą: tzw. Czeska tama, Most złodziejski, Wielki Most Kolejowy, kaskada wodna, nowy wiadukt drogowe, tzw. Klisińska tama. Dawniej bezpośrednio przy korycie rzeki działały w Racławicach Śląskich aż trzy młyny. Obecnie nie pełnią już swojego zadania (są przerobione na domy mieszkalne, gospodarstwa rolne).
Jeden ze starych młynów tzw Młyn Górny
Osobłoga ma charakter podgórski. Z początkiem wiosny, kiedy topnieje śnieg w pobliskich górach, to do rzeki spływa mnóstwo wody. Zasadniczo każdego roku Osobłoga występuje ze swojego koryta. Czasem zalewa tylko pobliskie pola i łąki, ale bywają lata, w których mieszkańcom zagrażają poważne powodzie. Te największe notowano w 1903 roku, w 1997 roku oraz w 2007 roku.
Jeden z kilku mostów nad rzeką
Największa powódź miała miejsce w 1903 roku. Wiele domów zalanych było po sam dach! Woda wyniszczyła kamienny wiadukt kolejowy. Po tym wydarzeniu rzeka została częściowo uregulowana. Zlikwidowano m.in. jej dawne meandry (zakola) i brody (miejsca do przekraczania rzeki np. konno). Przy ul. Ogrodowej i Kolonialnej powstał wał przeciwpowodziowy.
Przez środek Doliny rzeki Osobłogi przebiega nasyp Kolejki głubczyckiej. W centrum nasypu można zobaczyć charakterystyczny prześwit z Wielkim Mostem Kolejowym. Ten most zbudowano właśnie po powodzi z lipca 1903 roku. Nowy most uroczyście oddano go do użytku w 1904 roku. Dziś most ten nie jest używany, ale nadal zdaniem większości mieszkańców jest najbardziej znanym zabytkiem Racławic Śląskich.
Dolinę rzeki przeplata dość gęsta sieć gród polnych. Na terenie Racławic znajduje się też kilka większych lub mniejszych mostków umożliwiających bezpieczne przejście na tereny znajdujące się po drugiej stronie Doliny. Z Doliny wspaniale (zwłaszcza o zachodzie słońca) prezentuje się panorama pobliskich gór z dominującymi szczytami Biskupiej Kopy czy Pradziada.
